krót 'V R' w nazwie firmy V R WORKSHOP to ‘Violinist’s Reference’. Założona w 2012 roku przez skrzypka, pana Yeo Wee Soon, swoją siedzibę ma w Singapurze. To jedna z tych mikrofirm prowadzonych przez pasjonata przede wszystkim dla siebie i kręgu przyjaciół. Jej produkty są więc wykonywane ręcznie i są drogie. Ale tak przecież jest w świecie produktów luksusowych – im mniejsza produkcja, im więcej w niej ręcznej pracy, tym cena wyższa.

Po raz pierwszy kable testowaliśmy w grudniu 2012 roku, a więc tuż po powstaniu firmy. Interkonekt i kabel głośnikowy z serii Milstein pozostawiły po sobie dobre wspomnienia. To były produkty człowieka sztuki dla innych ludzi sztuki. Dalekie od „perfekcji” stawiały na emocje, na naturalność, na sztukę właśnie, a nie technikę. Nie były więc dla każdego. Ale – powtórzę – takie są produkty firm tego typu, są wyrazem osobowości właściciela tworzącego dla tych, którzy podzielają jego wizję świata.

MILSTEN | SERAPHIM

Oferta dzieli się na dwie części: „entry level”, tj. serię Seraphim, przeznaczoną dla „średniobudżetowych i high-endowych systemów”, oraz Milstein, która jest „najlepszym, co firma może zaoferować” (cytaty za stroną firmową). Wiadomo jeszcze, że seria Seraphim dzieli się na cztery poziomy: Level 1, Level 2 itd.

Strona internetowa jest niezwykle skąpa w informacje i swoim wyglądem nie ma nic wspólnego z luksusowymi produktami o których traktuje. Ale – kolejny raz muszę się na to powołać, za co przepraszam – to jedna z cech pasjonatów, ludzi zajmujących się audio z pasji, którzy nie mają pieniędzy na promocję. Dla nich takie „drobiazgi” jak strona www, a nawet opakowanie i wykończenie produktów to rzezy wtórne do dźwięku. I jeśli mają wybierać między poświęceniem czasu na poprawę brzmienia i na nie – wybierają to pierwsze.

Na firmowej stronie internetowej nie znajdziemy więc właściwie niczego na temat testowanych kabli. Znamy tylko ich cenę i możemy opisać je z „natury”. I tak, Milstein ma niewielką średnicę fi i przeznaczony jest do zasilania źródeł o małym poborze mocy, takich jak: odtwarzacze CD/SACD, odtwarzacze plików, przedwzmacniacze, wzmacniacze słuchawkowe. Na zamówienie może być wykonana jego wersja dla wzmacniacza mocy.

Obleczony jest w bawełnianą siateczkę i zakończony ciężkimi wtykami z chromowanego mosiądzu i plecionki węglowej. Styki nie są złocone, być może rodowane. Ich produkcją zajmuje się jedna z tajwańskich fabryk. Wyglądają one bardzo podobnie do tych które stosują – między innymi – firmy Furutech i Acrolink. Po rozkręceniu widać, że to trzy, cieniutkie druty miedziane typu solid-core.

Kabel Seraphim wygląda inaczej. Jest bardzo gruby i zbudowany jest z dwóch, skręconych ze sobą, grubych kabli w czarnej siateczce z PVC. W wersji na rynek UK i do USA wtyki są tej samej firmy – aluminiowe, ze srebrzonymi stykami. Najwyraźniej firma ta nie oferuje wersji Schuko, dlatego kabel przeznaczony na nasz rynek pan Yeo Wee Soon zakończył wtykiem firmy Viborg z rodowanymi stykami. Po rozkręceniu widać, że na każdy bieg przypadają dwa, grube żyły składające się z linek z miedzi oraz srebrzonej miedzi. Nie wiem, czy tak miało być, ale każdy z kabli jest na końcu rozdzielony i przykręcona jest tylko jego połowa.

Kable nie wyglądają zbyt ładnie, ale – obiecuję, to ostatni raz – to często spotykana cecha maleńkich firm. Nie jest to jednak reguła. Nie wiem, w jakim pudełku trafiają do klienta, ponieważ do testu zostały przysłane w jednym, wspólnym opakowaniu mającym formę plastikowej „aktówki”.

Interkonekt analogowy
SERAPHIM Level 1

Cena: 1500 USD

Razem z dwoma kablami zasilającymi pan Yeo Wee Soon podesłał do posłuchania interkonekt RCA. Ponieważ nie chciałem rozbijać testu, postanowiłem w formalny odsłuchu przyjrzeć się kablom AC, a interkonektowi poświęcić kilka dodatkowych słów.

O jego budowie nie wiadomo niewiele. Wskazówkę dostarczają jednak użyte wtyki oraz jego waga. Te pierwsze to wyjątkowe Bullet Plug, teraz sprzedawane pod marką KLE Innovations (KLEI) pana Keitha Louisa Eichmanna, ich twórcę (więcej TUTAJ, TUTAJ). Przypomnę, że wykonane jest w całości z plastiku, a styki są jak najmniejsze. Kabel jest niesamowicie lekki, do podpowiada, że zbudowano go z bardzo cienkich przewodników, w dielektryku, być może w postaci rurek; jak się wydaje, kabel nie jest ekranowany. Wszystkie te elementy ostały pierwotnie wypracowane dla kabli Eichmann Technologies.

Interkonekt V R Workshop można potraktować jako przedsmak tego, co dają kable sieciowe. Jego brzmienie jest niesamowicie konkretne, tj. namacalne. Dostajemy z nim duże źródła, mocne pierwsze plany i niemal ciepły, kompletnie pozbawiony „mechaniki” nagrania. To ciągłe, płynne granie, w którym liczy się przede wszystkim środek pasma i jego dół. Góra jest słabsza nawet niż w interkonekcie Crystal Cable Absolute Dream, który jest jednym z cieplejszych kabli, jakie znam. Rozdzielczość i selektywność – dobra, ale to ona odróżnia te kable np. od interkonektów Acoustic Revive z serii Triple-C. Tak więc jest to kabel „celowany” – w muzykę klasyczną, najlepiej kameralną oraz w wokalistykę.

Kable zasilające porównywane były do kabli stosowanych przeze mnie w systemie referencyjnym: Acoustic Revive Power Reference Triple-C oraz Acrolink Mexcel 7N-PC9500.

Wpięte były do listwy sieciowej Acoustic Revive RTP-4EU Ultimate stojącej na platformie Asura QRS L1. Porównanie miało charakter odsłuchu A/B/A ze znanymi A i B.

Płyty użyte w odsłuchu (wybór)

• Chopin, Piano Concerto No. 1
• Ballades, Seog-Jin Cho, London Symphony Orchestra, Deutsche Grammophon/Universal Music LCC UCCG-1755, SHM-CD (2016)
• Ella Fitzgerald & Duke Ellington, The Stockholm Concert, Jazz World JWD 102.213, CD (1994)
• Frank Sinatra, Nice’n’Easy, Capitol Records/Mobile Fidelity UDCD 790, “24kt Gold Collectors Edition”, Gold-CD (1960/2002)
• Oscar Peterson Trio, Oscar Peterson Trio at the Concertgebouw, Verve/Universal Music Japan UCCV-9220, “Oscar Peterson Happy 80th Birthday!”, CD (1957/2005).
• Giovanni Pierluigi da Palestrina, Missarum Liber Primus, wyk. Coro Polifonico, dell’Accademia Nazionale di Santa Cecilia, dyr. Roberti Gabbiani, Fonè 033 3SACD, 3 x SACD/CD (2003)
• Josquin Desprez, Missa D’ung aultere amer, Motets & Chansons, wyk. Almere, Andrew Lawrence-King, Obsidian CD701, CD (2007)
• Orchestral Manouver in the Dark, The Punishment of Luxury, White Noise | RCA Deutschland Sony Music Entertainment Germany GmbH 5435492, CD (2017)
• Palestrina, Missa Papae Marcelli | Motets, wyk. Sistine Chapel Choir, dyr. Massimo Palombella, Deutsche Grammophon 479 6131, CD (2016)
• Vivaldi, 5 Concerti for Bassoon, Strings & Continuo, wyk. Milan Turković, I Solisti Italiani, Denon Co-78921, „Mastersonic | One-Point Recording”, CD (1994) w: Welcome to the Concert. The high End reference Sound, Denon Co-78921-25, „Mastersonic | One-Point Recording”, 5 x CD (1994)

---

Japońskie wersje płyt dostępne na

Milstein

Kabel Milstein, przeznaczony dla źródeł sygnału, brzmi w niezwykle dojrzały sposób. W jego brzmieniu nie ma żadnych sztuczek, nie ma dążenia do efektu „wow!”, nie znajdziemy w nim efekciarstwa. Powiedziałbym, że w szybkim porównaniu z jakimś robiącym wrażenie kablem może się wydać nijaki. Dopóki nie osłuchamy go uważniej, dłużej, najlepiej w swoim systemie odsłuchowym.

Jego wartość polega przede wszystkim na doskonałej prezentacji pierwszego planu. To kabel, z którym wszystko jest większe i bliżej nas. Tylko z jedną płytą, słabo zrealizowanym materiałem z koncertu Elli Fitzgerald i Duke’a Ellingtona ze Sztokholmu, dźwięk był mniejszy, wokal został oddalony i pokazany z większej perspektywy; nie wiem dlaczego. Ze wszystkimi innymi pierwszy plan był mocniejszy, bardziej namacalny, co szczególnie mocno słychać było z nagraniami z Nice’N’Easy Sinatry.

Mimo to nie jest to kabel grający zawsze tak samo – inaczej potraktował bowiem nowy krążek grupy OMD, z którą lekko złagodził atak wysokich tonów, wygładził aktywne wejścia instrumentów, a inaczej kolejny koncert, tym razem Oscar Peterson Trio, z którym prezentacja była bliżej nas i rozstawiona była szerzej niż z kablem odniesienia.

Bo tak trzeba będzie do tego podejść, tj. do wyważenia naszych oczekiwań oraz tego, co dostajemy z kablem, z którego korzystamy. Millstein nie jest szczególnie rozdzielczy, ani selektywny. Gra większymi planami i nie cyzeluje drobnych zmian przestrzeni. Ale też pokazuje niezwykle spójny, nieco ciepły, oparty przede wszystkim na środku pasma świat nagrań, z którym wszystko jest interesujące, ponieważ rozgrywa się „tu i teraz”, a nie na „scenie dźwiękowej” za kolumnami. Rozciągnięcie pasma jest dobre, ale to nie jest mistrz w akcentowaniu wysokich i niskich dźwięków.

Seraphim

Kabel sieciowy, pomimo że wygląda tak odmiennie, że zastosowano w nim inne wtyki, ma kompletnie różną od Milsteina budowę, brzmi tak, jakby był jego bratem bliźniakiem. Podłączone odwrotnie, tj. Millstein do wzmacniacza, a Seraphim do odtwarzacza CD pokazują swoje zalety, ale w mniej przekonywający sposób, jakby przez przydymioną szybkę. Wróćmy do właściwego ustawienia i znowu dostaniemy to, co w nich najlepsze.

A dostaniemy gęstość i płynność. Jestem pewien, że pan Yeo Wee Soon podczas odsłuchów miał taki obraz przed sobą: pełny, duży przekaz i świetnie cieniowana kolorystyka. Ta ostatnia przez kilka pierwszych chwil wydaje się „zbyt” przyjemna, „zbyt” naturalna. Wiemy jednak, że nie da się być zbyt naturalnym i że nasza reakcja to po prostu moment przejścia między dwoma typami przekazu. Kiedy posłuchamy muzyki przez dłuższy czas okaże się, że większość innych kabli brzmi, w porównaniu do Seraphim, zbyt mało naturalnie, zbyt mało przyjemnie.

Pod względem kształtowania barwy, niemal namacalnego odczuwania dźwięków z pierwszego planu, Seraphim, ale i Milstein, idą w kierunku wyznaczonym przez dwa najlepsze kable, jakie znam, tj. Siltech Triple Crown oraz Harmonix X-DC Studio Master Million Maestro. Dzieli je sporo, jeśli chodzi o różnicowanie, o rozdzielczość, ale akurat ten element mają wspólny. Seraphim ma też szczególną zdolność do przykuwania uwagi. Obydwa kable, z którymi był porównywany nie były aż tak mięsiste, tak „bebechowe”. Pokazywały więcej, dalej, głębiej, wyżej i niżej, ale kiedy przychodziło do głosu, do pojedynczych instrumentów to właśnie Seraphim dawał lepszy „show”.

Podsumowanie

Takie kable nie powstają przez przypadek, ani z „marszu”. Obydwa – ale i interkonekt – dzielą te same zalety i wady, tyle że są specjalizowane. A właściwie obydwa mają taki sam charakter i postawiono przed nimi te same zadania. To gęstość, namacalność i świetne różnicowanie barw. Brzmienie jest przesunięte w kierunku niskiej średnicy, a wysoka góra nie jest szczególnie aktywna.

Rozdzielczość i selektywność nie są w nich szczególnie dopracowane i trzeba to usłyszeć u siebie, chociażby po to, aby wiedzieć, czy to jest nasz kierunek, czy nie. A jeśli jest, to warto, aby te kable u nas zostały, bo choć są bardzo drogie, akurat to robią doskonale, wręcz wybitnie. Bo obydwa kable, szczególnie razem, powodują, że z „muzyki” robi się „spektakl muzyczny”, pomimo ze na pierwszy rzut oka to nie są kable, które by chciały się czymkolwiek przypodobać. To przyjaźń na długi czas, a nie przelotna znajomość.